✍️ लेखक – महेश घेवारे, उस्मानाबाद
💛 महाराष्ट्राच्या धाराशिव जिल्ह्यात, जिथे परंपरा आणि परिवर्तन यांचा मिलाफ आहे, तिथे माणुसकीची एक शांत पण क्रांतिकारी लाट वाहत आहे. सह्याद्री-अंकुर निवासी बाल संगोपन प्रकल्प हे केंद्र नवजात टाकलेल्या बालकांसाठी प्रेम, सन्मान आणि आयुष्याची दुसरी संधी घेऊन आलं आहे.

🌱 या सेवाभावी प्रयत्नांच्या केंद्रस्थानी आहे एक अविचल श्रद्धा – प्रत्येक बाळाला प्रेम, सुरक्षा आणि सन्मान मिळायला हवा!

👶 माणुसकीतून उपचार
केंद्रात जेमतेम १० ते २५ दिवसांची बाळं आहेत – काहींना मातृ मृत्यूमुळे, काहींना समाजाने नाकारलं म्हणून इथे आणलं गेलं आहे. डॉक्टर, सेवक आणि स्वयंसेवक त्यांना दिवसरात्र सेवा देतात. ही बाळं केवळ जगत नाहीत, तर प्रेमाने बहरतात.

🩺 यांना दिलं जातं – वैद्यकीय उपचार, पोषणयुक्त आहार, कायदेशीर कागदपत्रे (जन्म प्रमाणपत्र, ओळख), आणि सर्वात महत्त्वाचं – स्नेहाचा ऊबदार स्पर्श.

🎁 अलीकडेच स्थानिक समुदायाने मोठ्या आत्मियतेने कपडे, खेळणी, अन्न, आणि मदत पुरवली. सण, वाढदिवस, आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांमध्ये बाळंही सहभागी होतात. ही समाजाच्या प्रेमाची साक्ष आहे!

🚨 या केंद्रांची गरज का वाढते आहे?
🕊️ समाजातील दुर्लक्षित, अविवाहित मातृत्व, प्रसवोत्तर नैराश्य, गरिबी अशा अनेक कारणांमुळे अनेक बाळं टाकली जातात. सह्याद्री-अंकुरसारखी केंद्रं ही माणुसकीची फौज आहे – जी अशा बालकांना आधार देते.

👨‍👩‍👧‍👦 ही केंद्रं कायदेशीर दत्तक प्रक्रियेसाठी मदत करतात आणि बाळांना कायमचं सुरक्षित घर मिळवून देतात.

✅ समाजाने काय करावं
✔️ टाकलेलं बाळ सापडल्यास लगेच पोलिस वा अधिकृत संस्थेला कळवा
✔️ स्वयंसेवक बना, अन्न-कपड्याची मदत करा
✔️ कायदेशीर माहितीची जागरूकता करा
✔️ दत्तक प्रक्रियेला पाठिंबा द्या
✔️ संकटात असलेल्या महिलांना समजून घ्या

❌ काय टाळावं
🚫 एकल मातांना दोष देऊ नका
🚫 बाळांचं किंवा सेवकांचं गोपनीय फोटो वा माहिती शेअर करू नका
🚫 अनधिकृत किंवा बेकायदेशीर दत्तक घेणं टाळा
🚫 सहानुभूतीऐवजी टीका करू नका

👪 पालक व कुटुंबांसाठी टिप्स:
💡 गरोदर मातांनी वेळेवर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा
💡 अवांछित गर्भधारणा लपवू नका – सुरक्षित संस्थांशी संपर्क साधा
💡 रस्त्यावर बाळ टाकू नका – कायदेशीर सोपवण करा
💡 मुला-मुलींना लैंगिक शिक्षण द्या

💖 दयाळूपणाची साखळी
प्रत्येक वाचवलेलं बाळ म्हणजे एक संधी – ते भविष्यात शिक्षक, समाजसेवक, कलाकार, किंवा एक आदर्श नागरिक होऊ शकतं.
🧸 कपड्यांचं देणं, एक तास खेळणं – इतकंच पुरेसं आहे त्यांचं जग बदलण्यासाठी!

🙏 सह्याद्री-अंकुरची टीम अविरत झटते – चला, आपणही त्या सेवेत सहभागी होऊ या.
👣 प्रेक्षक न राहता, कृती करणारे होऊया.

🕊️ शेवटचा विचार
📣 या डिजिटल आवाजात, जिथे वास्तवाचे रडके ऐकू येत नाहीत – तिथे सह्याद्री-अंकुर आपल्याला काय खरं मोलाचं आहे हे दाखवतं –
🌼 माणुसकी, जबाबदारी आणि समुदाय.
🚼 लहानशा हृदयाचा आवाजही महत्त्वाचा असतो. त्याला ऐकू द्या. थांबू देऊ नका.

महाराष्ट्राच्या धाराशिव जिल्ह्यात “सह्याद्री-अंकुर बाल संगोपन प्रकल्प” एक असा उपक्रम आहे जो टाकून दिलेल्या, अनाथ किंवा दुर्लक्षित नवजात बाळांसाठी नवजीवनाची आशा बनला आहे. हे केवळ निवारा केंद्र नाही, तर प्रेम, माया आणि माणुसकीचं केंद्र आहे.

🍼 बाळांना मिळतो खरा आधार

• सुरक्षित, स्वच्छ निवारा
• पोषणयुक्त आहार व दुध
• नियमित वैद्यकीय तपासणी
• जन्मनोंद, ओळखपत्र यांची कायदेशीर नोंदणी
• संवेदनशील मनाने संगोपन करणारे सेवक

🤝 समुदायाचा सहभाग

स्थानिक नागरिक, महिला मंडळं, शाळा आणि अनेक स्वयंसेवी संस्था केंद्राला कपडे, खेळणी, अन्नधान्य देतात. वाढदिवस, सण, तसेच जनजागृती कार्यक्रमांमुळे बाळांना समाजाचा जिव्हाळा मिळतो.

🌍 अशी केंद्रे का गरजेची?

प्रत्येक वर्षी अनेक बालकं समाजाच्या दुर्लक्षामुळे, गरिबीमुळे किंवा एकट्या मातांच्या विवंचनेतून टाकली जातात. सह्याद्री-अंकुरसारखी केंद्रं कायद्याने सुरक्षित पर्याय देतात आणि त्या बाळांना एक नवं जीवन देतात.

✅ काय करावं आणि ❌ काय टाळावं

✅ करावं:

• टाकलेलं बाळ सापडलं तर पोलिस वा अधिकृत संस्थेला कळवा
• स्वयंसेवक म्हणून वेळ किंवा मदत द्या
• एकल मातांना भावनिक आधार द्या
• कायदेशीर दत्तक प्रक्रियेला प्रोत्साहन द्या

❌ टाळावं:

• एकट्या मातेला कलंकित करू नका
• बाळांचे फोटो/माहिती सोशल मीडियावर टाकू नका
• बेकायदेशीर दत्तक प्रक्रिया टाळा
• आपलं मौन सोडा – कृतीत उतरूया

👪 पालकांसाठी सूचना

• प्रसवोत्तर मानसिक त्रास असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या
• बाळ सुरक्षितरित्या केंद्रात सोपवा – रस्त्यावर नव्हे
• गर्भधारणा, लैंगिक शिक्षण यावर मोकळं बोला

एक बाळ वाचवणं म्हणजे एक आयुष्य वाचवणं. सह्याद्री-अंकुरसारखी केंद्रं माणुसकीचा खरा अर्थ आपल्याला शिकवतात.

🕊️ चला, आपणही या यज्ञात सहभागी होऊया – मौनाने नाही, माणुसकीने.