नवी दिल्ली – विद्यार्थ्यांना अधिक सुरक्षित आणि आनंदी वाटावे यासाठी एक मोठे पाऊल उचलत, विद्यार्थी मानसिक आरोग्य आणि आत्महत्येच्या प्रतिबंधासाठीच्या राष्ट्रीय टास्क फोर्सने (NTF) नवीन उपक्रम सुरू केले आहेत. भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने स्थापन केलेल्या या विशेष समितीने विद्यार्थी, पालक आणि शिक्षकांकडून अभिप्राय मागवला आहे, जेणेकरून विद्यार्थी आत्महत्यांना आळा बसू शकेल.

राष्ट्रीय टास्क फोर्स (NTF) म्हणजे काय?

NTF ही शाळा आणि महाविद्यालयांमधील वाढत्या तणाव आणि आत्महत्यांच्या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी तयार केलेली उच्चस्तरीय समिती आहे. माजी न्यायाधीश आणि तज्ञ यांच्या नेतृत्वाखालील ही समिती विद्यार्थ्यांवर ताण का येतो आणि त्यांना अधिक चांगले सहकार्य मिळण्यासाठी प्रणाली कशी बदलली जाऊ शकते, हे समजून घेऊ इच्छिते.

तुम्ही कसे सहभागी होऊ शकता?

NTF ने एक विशेष वेबसाईट सुरू केली आहे, जिथे तुम्ही आपला अभिप्राय देऊ शकता. ते सर्वेक्षण घेऊन शिक्षण व्यवस्थेत सहभागी असलेल्या सर्वांकडून प्रामाणिक मते गोळा करत आहेत.

• कोण सहभागी होऊ शकतात?
  • विद्यार्थी: त्यांच्या दैनंदिन अडचणी आणि मानसिक दडपण सामायिक करण्यासाठी.
  • पालक: त्यांच्या मुलांबाबतच्या चिंता व्यक्त करण्यासाठी.
  • शिक्षक आणि प्राध्यापक: वर्ग कसे अधिक सहयोगी बनू शकतात याबद्दल सूचना देण्यासाठी.
  • संस्था: महाविद्यालयांनी त्यांच्या कडे आधीच असलेल्या सुरक्षा उपायांची माहिती सादर करणे आवश्यक आहे.

कुठे सहभागी व्हावे: तुम्ही अधिकृत पोर्टलवर हे सर्वेक्षण भरू शकता: ntf.education.gov.in. सूचना: या सर्वेक्षणांची अंतिम तारीख 15 डिसेंबर 2025 पर्यंत वाढविण्यात आली आहे.

शाळा आणि महाविद्यालयांसाठी नवीन नियम

सर्वेक्षणांव्यतिरिक्त, सरकारने सर्व शैक्षणिक संस्थांसाठी कडक नवीन नियम लागू करण्यास सुरुवात केली आहे:

1. अनिवार्य समुपदेशक: 100 पेक्षा जास्त विद्यार्थी असलेल्या प्रत्येक शाळा किंवा महाविद्यालयात प्रशिक्षित समुपदेशक असणे बंधनकारक.
2. वेलनेस टीम: शाळांनी “स्कूल वेलनेस टीम” तयार करणे आवश्यक, जी तणावग्रस्त किंवा खिन्न दिसणाऱ्या विद्यार्थ्यांकडे लक्ष देईल.
3. UMMEED मार्गदर्शक तत्त्वे: नवीन योजना UMMEED (Understand, Motivate, Manage, Empathise, Empower, Develop) कर्मचारी वर्गाला आत्महानी किंवा तणावाचे संकेत ओळखून तत्काळ कसे मदत करावे हे शिकवते.
4. शून्य सहिष्णुता: शैक्षणिक संस्थांमध्ये रॅगिंग आणि भेदभावाविरुद्ध कडक कारवाई करणे अनिवार्य आहे, कारण हे तणावाची मोठी कारणे आहेत.

हे का महत्त्वाचे आहे?

“आम्हाला दुर्दैवी घटनांवर प्रतिक्रिया देण्याऐवजी त्यांना आधीच थांबवायचे आहे,” असे या उपक्रमाच्या प्रवक्त्याने सांगितले. विद्यार्थ्यांकडून थेट माहिती गोळा करून, टास्क फोर्सचे उद्दिष्ट असे नवीन कायदे तयार करणे आहे जे महाविद्यालयांना मानसिक आरोग्याला गांभीर्याने घेण्यास बाध्य करतील.

हेल्पलाइन उपलब्ध आहेत

तुम्ही किंवा तुमच्या ओळखीतील कोणी संघर्ष करत असेल, तर मदत तत्काळ उपलब्ध आहे. सरकारची Tele-MANAS हेल्पलाइन कार्यरत आहे. तुम्ही 14416 वर केव्हाही विनामूल्य आणि गोपनीय मदत मिळवू शकता.